Та ??рийг?? товч танилцуулна уу.
Намайг Даваас?рэнгийн ?лзийтогтох гэдэг. Говьс?мбэр аймагт амьдардаг. Би х??хдийн их эмчийн мэргэжилтэй.
2002 оноос эхлэн нийт 15 жил сайн дурын ажилтнаар ажиллаж байхдаа архичин болон тэдний эхнэр, ар гэрийнхэн х??хд??дтэй нь ажиллаж тэднийг эргээд хэвийн амьдралд ороход нь тусалдаг байсан.
2017 оноос орон нутгийн т?вшинд т?рийн бус байгууллагууд, иргэдээ манлайлан эр??л мэндийн ?йлчилгээг сайжруулах чиглэлээр аймагтаа ажиллаж байна. Ингэхдээ аймагтаа “Эр??л з?рх -Эр??л х?д?лг??н -Эр??л ёс з?й” гэсэн чиглэлээр аймгийн эмнэлэгт з?рх судасны анхны кабинет байгуулах, нийгмийн эр??л мэндийг хамгаалахын тулд нийтийн биеийн тамирын дасгал, г?йлтийг зохион байгуулах, аймгийн эмнэлгийн ёс з?йн хорооны ?йл ажиллагааг дахин сэргээх зэрэг ажлыг санаачилан хийсэн. Баримт нотолгоонд суурилан орон нутгийн хэмжээнд тулгамдаад буй асуудлыг ?ндэслэлтэй дэвш??лэн, н?хц?л байдлыг бодитой ?нэлэн д?гнэхийн тулд иргэдийн онооны карт, нийгмийн аудит судалгааны аргаас суралцан аймагтаа анх удаа ашиглан, иргэдээс эр??л мэндийн тусламж ?йлчилгээний чанар, х?ртээмж, х?ний н??ц, эмнэлгийн мэргэжилтний ёс з?й харилцаа, нийгмийн эр??л мэндийн чанар х?ртээмж зэрэг асуудлаар ?нэлэлт гарган з?вл?г?? боловсруулж ??рчл?лтийг шаардсан н?л??ллийг ажлуудыг тасралтг?й хэрэгж??лсэн.
Санаачилсан ажлуудын маань ?р д?н эхнээсээ гарч байгаа. Говьс?мбэр аймагт нийтийн биеийн тамирын дасгал, г?йлтийг 86 хоногийн турш зохион байгуулсны ?р д?нд зарим оролцогчид биеийн жингээ хасаж, з?рхний эм уухаа зогсоосон. М?н манай аймагт з?рх судасны ?вчл?л нас баралт тоон ?з??лэлтээрээ ?нд?р гардаг боловч зориулалтын кабинет байхг?й, мэргэшсэн эмч сувилагч ажилладагг?й байсан. З?рхний ?вчтэй иргэд дандаа УБ хот руу явж шинжилгээ хийлгэж ЭХО-д харуулж оншилгоо хийлгэж байсан байдаг. Ингэснээс болж ?вчин нь х?ндэрнэ, нас барна, эрт оншлуулж чадахг?й, санх?? м?нг??р?? дандаа хохирно.
Энэ бол ??р?? нийгмийн эгэх хариуцлагын маш том асуудал байсан. Бидний амьдралд тулгамдаж буй энэ ажлын х?рээнд бид гаднаас ??рчл?лтийг х?лээлг?й ??рсдийн н??ц бололцоонд т?шиглэн х?р?нг? босгох хандивын худалдаа, урлагийн тоглолт, хандивын аян ?рн??лж, хандивын м?нг??р?? з?рх судасны кабинетад шаардлагатай багаж хэрэгслэлийг авч ?гс?н. Орон нутгийн сувилагчийг нь Улсын нэгдсэн 3-р эмнэлэгт ажлын байрны сургалтанд хамруулж дадлагжуулсан. Бие даасан з?рх судасны кабинеттай болсноор аймгийн иргэд з?рхний шинжилгээ хийлгэхээр, оношоо тогтоолгохоор Улаанбаатар хот явах нь багассан.
М?н эмнэлгийн ёс з?йн хорооны ?йл ажиллагааг аймагтаа сэргээн идэвхж??лж, эмнэлгийн эмч мэргэжилтн??дтэй холбогдох иргэдийн ?рг?д?л гомдлыг шийдвэрлэх бус алдаа дутагдлын гол суурь шалтгааныг илр??лэн урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээр??лэх сургалт, мэдээллийг т?гээн, т?р?л б?рийн арга хэмжээн??дийг зохион байгуулж хоёр жилийн хугацаанд хорооны ?йл ажиллагааг олон нийтэд таниулж тогтмол ажилласан. Эмнэлгийн мэргэжилтний ёс з?й, харилцаа хандлагаас эмчилгээний ?р д?н шалтгаалах, цаашлаад х?ний эр??л мэнд амь насанд ч хохирол учруулж болох тийм ёс з?йн буруу хандлагыг ?д?р б?р эмнэлгийн мэргэжилтн??дийн харьцаанаас олж харсаар байсан учраас энэ чиглэлээр ажилласан. Манай хороо Эр??л мэндийн яамны хэмжээнд ?йл ажиллагаагаараа тэрг??ллээ.
Танд юунаас урам зориг авдаг вэ?
Эмэгтэй х?ний гоо ?зэсгэлэн нь з?вх?н гаднаа биш, дотоод з?рх сэтгэлд нь байдаг гэж би итгэдэг. Ядуусыг энэрэх, ахмадаа х?ндэтгэж, ?р ач нараа з?в х?м??ж??лэх, сайхан ирээд?йг ?вл??лэх гэсэн дотоод х?сэл сэтгэл маань намайг аливаа ажлыг зоригтой шантрахг?й хийх урам зориг маань болдог.
З??н Азийн эмэгтэйч??д ??рчл?лтийг авчирч байна гэдгийг та юу гэж харж байна вэ?
Аль ч улс орны эмэгтэйч??д бидний оролцоо нийгэмд зайлшг?й хэрэгцээтэй, ?нэ цэнэтэйн дээр эмэгтэйч??д бид нэг зоригловол бууж ?гд?гг?й, тууштай тэмцдэг гэдгийг ёс з?йн хорооны багийнхаа гиш??дээс олж харсан.
Манай эмнэлгийн ёс з?йн хороо нийт 9 гиш??нтэйгээс 7 нь эмэгтэй. Бид хоёр жил ажиллахдаа сайн дураараа нэгдэн бусаддаа ?лгэрлэн ?з??лэн орон нутагтаа бид ??рчл?лт авчирч, хариуцлагыг нэмэгд??лэхээр хичээсэн. Зарим ?ед шантрахуйц байсан ч асуудлыг шийдвэрл??лэхэд шинэлэг арга барил, олон удаагийн уулзалт шаардагдсан. Бидний з?гээс т?рийн байгууллагын т?л??ллийн ?мн? иргэдээ т?л??л?н асуудлыг дэвш??лэхэд туршлага дэмжлэг дутах, жижиг сууринд хариуцлагыг нэхэх амарг?й гэх мэт асуудал тохиолдсон ч бидний эхл??лсэн санаачилга бусад ижил т?вшний хувь х?н, байгууллага, орон нутагт сэдэл ?гч бид туршлагаа хуваалцсандаа баяртай байдаг.
Таны хэлэх дуртай ?г.
Бусдыг яг ??рийн адил хайрлах гэдэг ?гийг би байнга бодож бас ??нийхээ дагуу ?йлдэхийг эрмэлзэж хичээдэг. Бусдад тохиолдож байгаа х?нд хэц?? з?йл миний амьдралд надад тохиолдвол би ямар байр суурин дээр энэ асуудлыг шийдэх бол гэдэг энэ асуултыг ??рт?? тавьдаг. Гарах гаргалгааг ч эрэн хайдаг. Энэ нь намайг улам х?чтэй болгодог.
Та 25 жилийн дараах Монгол Улс, монгол эмэгтэйч??дийг хэрхэн харж байна вэ?
Манай улс х?гжихийн хэрээр нийгэмд т?рийн бус байгууллагуудын г?йцэтгэх ??рэг, орон зай нэмэгдэж байна. ??нийг дагаад т?рийн бус байгууллагууд, тэр дундаа орон нутгийн т?рийн бус байгууллагууд ил?? их чадавхжиж, иргэдэд х?рэх т?рийн ?йлчилгээг ил?? чанартай, оновчтой, х?ртээмжтэй болгох тал дээр хяналт тавин, холбон, хамтран ажиллах хэрэгтэй.
?н??д?р олон ТББ-ыг эмэгтэйч??д удирдаж байгаа хэдий ч, тэд маш их эсэрг??цэл, сорил бэрхшээлтэй тулгарсаар байна. Ялангуяа орон нутгийн ТББ-ын санх??, н??цийн дутагдалтай байдал нь тасралтг?й ?йл ажиллагаа эрхлэхэд х?ндрэл учруулдаг. Ирээд?йд эмэгтэйч??д орон нутгийнхаа ТББ-уудаар дамжуулан нийгэмд ??рийн дуу хоолойг х?ргэх, оролцох боломж нь нэмэгдээсэй гэж х?сч байна.
Монголд эрэгтэй, эмэгтэй х?м??сийн хооронд эрх тэгш байдлыг бий болгоход та юу хэрэгтэй гэж боддог вэ? (#Х?нБ?рТэгшБайдлынТ?л?? #EachForEqual)
Би олон жил ТББ-ууд болон бусад байгууллагуудад ажиллаж байх хугацаанд миний гэр б?л, тэр дундаа миний н?х?р ?ргэлж намайг дэмжиж, т?шиж ирсэн. Зорьсон ажил ?йлсээ ?ргэлжл??лж, шантрахг?й хийхэд миний н?хрийн надад ?гд?г урам зориг, хайр халамж маш чухал байсан. Б?х эрч??д эмэгтэйч??д биднийг ингэж дэмждэг бол ил?? олон эмэгтэйч??д ??рсдийн хийж б?тээхийг х?ссэн, дуртай ажлаа хийх байсан болов уу гэж боддог.
Монгол эмэгтэйч??дийг нэг ?гээр тайлбарлана уу гэвэл та яамар ?г сонгох вэ?
Би хоёр ?гээр тайлбарламаар байна: хайр - халамж.
Монгол эмэгтэйч??д ирээд?йд ямар болоосой гэж та х?сдэг юу вэ?
Эмэгтэйч??д бид ?рх гэр, орон нутагтаа эерэг ??рчл?лт авчрах маш их боломж бий. Гэхдээ эмэгтэйч??д бидэнд ??рсдийн боломж, н??ц?? б?рэн ашиглахад тодорхой дэмжлэг, эмэгтэй эрэгтэй жендэрийн талаарх нийгэмд тогтсон ойлголт, х?лээлтийг халах, тэгш боломж олгох шаардлагатай юм. Ялангуяа орон нутгийн эмэгтэйч??дэд ил?? бодит дэмжлэг, ??рсдийн санаачилгаа хэрэгж??лэх боломж олгох нь маш чухал юм. Энэ нь з?вх?н эмэгтэйч??д бидний хувь х?ний х?гжил т?дий бус нийгэмдээ эерэг ?нэт з?йлс, баялгийг бий болгоход ?нэтэй хувь нэмэртэй.
