Т??хий эдийн ?нэ ?с?х, олон улсын зах зээлд санх??гийн н?хц?л чангарах, дэлхийн эдийн засгийн ?с?лт удаашрах зэрэг нь 2023 оны онцлох асуудал болж байна.
ВАШИНГТОН ХОТ, 2023 оны 3 дугаар сарын 30 – Хятад улсын эдийн засаг эргэн нээгдсэнээр З??н Ази, Номхон далайн б?с нутгийн эдийн засгийн ?с?лт 2023 онд хурдсах бол дэлхийн бусад б?с нутгийн ихэнх улс орнуудын хувьд эдийн засгийн ?с?лт нь ?нг?рс?н оны мэдэгдэх?йц сэргэлтээс удаашрах т?л?втэй байна гэж Дэлхийн Банкнаас п?рэв гаригт танилцуулсан тайланд дурджээ.
Дэлхийн Банкны З??н Ази, Номхон далайн б?сийн 2023 оны 4 д?гээр сарын Эдийн засгийн тоймд дурдсанаар б?с нутгийн хэмжээнд эдийн засгийн т?л?в энэ онд тогтвортой байх хэдий ч т??хий эдийн ?нэ ?нд?р т?вшинд хадгалагдах, тасралтг?й ?с?ж буй инфляцын хариуд авч буй бодлогын н?л??г??р санх??гийн н?хц?л чангарах, дэлхийн эдийн засгийн ?с?лт удаашрах зэргээс шалтгаалан б?сийн ?с?лт саарах магадлалтай байна.
Хятад улсын эдийн засаг 2022 онд 3 хувиар ?сс?н бол 2023 онд эргэн нээгдэж, ?с?лт нь 5.1 хувьд х?рч сэргэх т?л?втэй байна. Ингэснээр З??н Ази, Номхон далайн б?сийн эдийн засгийн ?с?лтийг дэмжиж 2022 оны 3.5 хувиас 2023 онд 5.1 хувьд х?ргэх т?л?втэй байна. Харин тухайн б?с нутгийн Хятад улсаас бусад улс орнуудын хувьд 2022 онд Ковид-19 цар тахлын дараа 5.8 хувиар ?с?ж сэргэсэн эдийн засгийн ?с?лт нь 2023 онд 4.9 хувь болж буурах т?л?втэй байна. Инфляц, ?рхийн ?рийн дарамт зэрэг нь хувийн хэрэглээнд с?рг??р н?л??л?х тул ?с?лт ийнх?? саарахаар байна.
Дэлхийн Банкны З??н Ази, Номхон далайн б?сийн дэд ер?нхийл?гч Мануэла В.Ферро хэлэхдээ “З??н Ази, Номхон далайн томоохон эдийн засгуудын дийлэнх нь цар тахлын х?ндрэлийг даван туулсан хэдий ч одоо дэлхийн ??рчл?гдс?н н?хц?л байдалтай н??р тулж байна” гэв. "Эдийн засгийн эрчимтэй ?с?лтийг сэргээхийн тулд инновацыг нэвтр??лж, б?тээмжийг нэмэгд??лэн, ил?? ногоон сэргэлтийн ?ндэс суурийг тавих ажил ?лдэж байна" хэмээн тэрээр м?н онцоллоо.
Индонез, Филиппин, Вьетнам зэрэг б?с нутгийн томоохон орнуудын эдийн засгийн ?с?лт 2023 онд 2022 онтой харьцуулахад ил?? даруухан байх т?л?втэй байна. Номхон далайн арлын ихэнх орнууд 2023 онд ил?? хурдан ?с?х т?л?втэй байгаа бол 2022 онд онцгой хурдацтай ?сс?н Фижи улсын эдийн засгийн ?с?лтийн хурд харин дунд зэрэг байхаар байна.
ЗАНД-н б?с нутгийн ихэнх орнуудын ?с?лт ?нг?рс?н хорин жилийн хугацаанд бусад б?с нутагтай харьцуулахад ил?? ?нд?р, ил?? тогтвортой байв. ??ний ?р д?нд тус б?с нутагт ядуурал эрчимтэй буурч, ?нг?рс?н арван жилд тэгш бус байдал ч м?н буурсан. Гэсэн хэдий ч б?тээмжийн ?с?лт, б?тцийн шинэчлэлийн хурдац саарсны улмаас х?гжинг?й орнуудын нэг х?нд ногдох орлогын т?вшинд х?рэх явц с??лийн жил??дэд зогсонги байдалд ороод байна. "Шинэчлэл, реформын дутуу”-г н?х?х, тэр дундаа ?йлчилгээний салбарт шинэчлэлийг нэвтр??лснээр нь цахим хувьсгалын ?з??лэх н?л??г нэмэгд??лж, жижиглэн худалдаанаас эхлээд санх??, боловсрол, эр??л мэндийн салбарын б?тээмжийг нэмэгд??лэх боломжтой.
Бодлого боловсруулагчид Ковид-19-ийн дараах эдийн засгийн ?с?лтийг дэмжих, эрчийг нэмэгд??лэхэд анхаарахын зэрэгцээ тус б?с нутгийн улс орнууд гурван томоохон сорилт бэрхшээлийг анхааран авч ?зэх шаардлагатай. Худалдааны томоохон т?нш??д хоорондын хурцадмал байдал нь б?с нутаг дахь худалдаа, х?р?нг? оруулалт, технологийн урсгалд н?л??лн?. З??н болон З??н ?мн?д Азийн томоохон эдийн засагтай орнуудын х?н амын хурдацтай х?гшр?лт нь эдийн засгийн ?с?лт, т?свийн тэнцвэрт байдал, эр??л мэндийн салбарт ?з??лэх ?р дагавар б?хий шинэ сорилт бэрхшээл, эрсдэл??дийг дагуулж байна. Эцэст нь, тус б?с нутаг нь ялангуяа далайн эрэг дагуух х?н амын нягтрал, эдийн засгийн ?йл ажиллагаанаас шалтгаалан уур амьсгалын ??рчл?лтийн эрсдэлд ?рт?х??р байна.
Дэлхийн Банкны З??н Ази, Номхон далайн б?сийн ер?нхий эдийн засагч Аадитя Маттоо хэлэхдээ “Дэлхийн даяаршлаас ухрах алхам, х?н амын х?гшр?лт, уур амьсгалын ??рчл?лт зэрэг нь гадаад худалдаанд т?шиглэн х?гжс?н тус б?с нутгийн эдийн засгийн цаашдын ?с?лт?д саад учруулж байна” гэв. "Гэсэн хэдий ч худалдааг дэмжих, х?н амын динамикийн асуудлыг шийдвэрлэх, уур амьсгалын ??рчл?лт?д тэсвэртэй байдлыг сайжруулбал ?с?лтийг эрчимж??лэх боломжтой" хэмээн м?н онцоллоо.
