WASHINGTON, 9 Haziran 2021 – Dünya Bankas? bugün Türkiye’de yar?s? kad?n olmak üzere 90.000 yoksul ve k?r?lgan ki?inin do?al ve iklim kaynakl? tehlikelerden korunmas?n? ve ge?im olanaklar?n?n artt?r?lmas?n? ama?layan 135 milyon ABD$ tutar?ndaki bir projeyi onaylad?.
Türkiye Dayan?kl? Peyzaj Entegrasyon Projesi (TULIP), Do?u Karadeniz B?lgesinde yer alan Bolaman Nehir Havzas?nda ve ?? Anadolu B?lgesinde yer alan ?ekerek Nehir Havzas?nda ya?ayan k?rsal topluluklar i?in dayan?kl? altyap? hizmetlerinin ve ge?im kaynaklar?n?n iyile?tirilmesini ama?lamaktad?r. Her iki havza, mevsimsel ta?k?nlar ve kurakl?klar, toprak erozyonu ve toprak kaymas? gibi iklim de?i?ikli?i etkilerine kar?? olduk?a k?r?lgan durumdad?r. Bu b?lgelerde ayr?ca yüksek yoksulluk oranlar?, dü?ük tar?msal verimlilik, yetersiz altyap? (su depolama, ar?tma ve sulama altyap?s? dahil olmak üzere), do?al kaynak bozunumu, s?n?rl? yol ba?lant?lar? ve d??ar? g?? nedeniyle olu?an insan sermayesi kayb? da dikkat ?ekmektedir. COVID-19 pandemisi ?ncesinde planlanm?? olmas?na ra?men, TULIP projesi k?rsal topluluklar?n pandeminin ekonomik etkilerinden kurtulmalar?na da yard?mc? olacakt?r.
Dünya Bankas? Türkiye ?lke Direkt?rü Auguste Kouame, projenin onaylanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: “Dünya Bankas?, Türkiye’nin nehir havzalar?nda ve ?evresinde sürdürülebilir ekonomik kalk?nmay? desteklemekten memnuniyet duymaktad?r. Nehir havzalar?ndaki en yoksul ve en k?r?lgan k?rsal topluluklar?n baz?lar?nda arazi bozunumuyla mücadele etmek ve dayan?kl? altyap? in?a etmek, ülkenin pandemiden ye?il, dayan?kl? ve kapsay?c? bir ?ekilde ??kmas?nda ?nemli bir rol oynayacak ve gelecekteki ?oklara kar?? dayan?kl?l???n? art?racakt?r.”
Dünya Bankas? taraf?ndan sa?lanan finansman, bir yandan iklime ve afetlere kar?? dayan?kl?l??? sa?larken ve sürdürülebilir arazi, y?netiminin temellerini atarken, ayn? zamanda hemen istihdam yaratacak ve ge?im f?rsatlar?n? ?e?itlendirecek entegre bir yakla??m sa?layacakt?r.
Projenin 90.000 do?rudan faydalan?c?s? Bolaman ve ?ekerek nehir havzalar?ndaki yerel nüfus gruplar? olacakt?r. Bu gruplar ta?k?ndan korunma i?in dayan?kl? altyap?ya eri?imin ve i?me suyu depolama kapasitesinin artmas?, tar?msal üretim i?in sulama suyu temininin artmas? ve hareketlili?i ve piyasaya eri?imi kolayla?t?racak yol ko?ullar?n?n iyile?tirilmesi gibi faydalardan yararlanacakt?r. Orman k?ylerinde meralara ve orman kaynaklar?na ba??ml? olarak ya?ayan 13.000 yoksul hanehalk? daha ye?il altyap?dan ve ge?im kaynaklar? ?e?itlendirme faaliyetlerinden yararlan?rken, ilave 20.000 ?ift?i sürdürülebilir tar?m uygulamalar?n?n benimsenmesine y?nelik sa?lanan teknik yard?mlardan ve tar?msal ?e?itlendirme faaliyetleri i?in sa?lanan varl?klardan faydalanacakt?r.
Proje ?zellikle kad?nlar?n gelir getirici faaliyetlere kat?l?mlar?n? ve gelir kazanma f?rsatlar?na eri?imlerini artt?racak ve kad?nlar?n sahibi oldu?u veya kad?nlar taraf?ndan y?netilen i?letmelere teknik ve finansal destek sa?layarak üretime d?nük varl?klar? sahiplenmelerini ve kontrol etmelerini sa?layacakt?r.
Projenin Dünya Bankas? Ekip Liderlerinden birisi olan Stavros Papageorgiou proje hakk?nda ?unlar? vurgulad?: “Projenin s?z konusu iki havzada ?zellikle Do?a Tabanl? ??zümler üzerinde odaklanarak ge?im kaynaklar?n?n ve peyzaj?n dayan?kl?l???n?n gü?lendirilmesi üzerindeki vurgusu g?z ?nüne al?nd???nda, olumlu ?evresel, ekonomik ve sosyal etkilerinin ?nemli seviyelere ula?mas? beklenmektedir.”
Projenin di?er Dünya Bankas? Ekip Lideri Canan Y?ld?z ise ?unlar? belirtti: “Bu projenin sundu?u entegre yakla??m?n, geride kalm?? b?lgelerdeki di?er nehir havzalar?n? da kapsayan peyzaj dayan?kl?l???na y?nelik ulusal bir program?n temellerini ataca??na inan?yoruz.”
?ki nehir havzas?na ek olarak, proje peyzaj dayan?kl?l???, iklime uyum faaliyetleri ve k?r?lgan durumdaki k?rsal alanlarda sürdürülebilir toparlanma i?in ulusal bir strateji geli?tirilmesini destekleyecektir. Ayr?ca, entegre ulusal kaynak y?netimi i?in k?r?lgan durumdaki di?er k?rsal b?lgelerde de uygulanabilecek tekrar edilebilir bir model geli?tirecek ve peyzaj y?netimine y?nelik bu entegre modelin uygulanmas? i?in ulusal ve yerel düzeylerde kapasite olu?turacakt?r.
Dünya Bankas? Türkiye’de ge?mi?te de su havzalar? y?netimini desteklemi?, bu ama?la iki proje uygulam??t?r: Do?u Anadolu Su Havzalar? Rehabilitasyon Projesi (1993-2001) ve Anadolu Su Havzalar? rehabilitasyon Projesi (2004-2012). Dünya Bankas? ayr?ca ülkenin 25 nehir havzas?nda do?al kaynaklar?n korunmas?, iyile?tirilmesi ve sürdürülebilir kullan?m? ile ilgili orta ve uzun vadeli yat?r?m programlar?na rehberlik sa?layan Ulusal Havza Y?netim Stratejisine (2012) de destek sa?lam??t?r.
