Х?н амын насжилтаараа дэлхийд тэрг??лж буй б?сэд 65-аас дээш насны 211 сая гаруй х?н байна
БЭЭЖИН, 2015 оны 12-р сарын 9—Дэлхийн Банкаас гаргаж буй шинэ тайланд дурдсанаар З??н Азийн б?сэд х?н амын насжилт т??хэндээ дэлхийн бусад аль ч б?сээс ил?? хурдацтай ?с?ж байгаа б?г??д 2040 он гэхэд зарим дунд ба ?нд?р орлоготой орнууд х?д?лм?рийн насны х?н амынхаа 15 хувийг алдаж болзошг?й байна.
Урт Насалж Удаан Жарга: З??н Ази ба Номхон Далайн Орнууд дахь Насжилт, тайланд дурдсанаар дэлхийн х?н амын 36 хувь эсвэл 211 сая х?н 65 ба т??нээс дээш настай З??н Азийн б?с нутагт амьдарч байгаа нь бусад б?с??дтэй харьцуулбал хамгийн ?нд?р ?з??лэлт ажээ. 2040 он гэхэд насжиж байгаа х?н амын ?с?лтийн улмаас ?мн?д Солонгост х?д?лм?рийн насны х?н амын тоо 15 хувь, Хятад, Тайланд, Японд 10 хувь буурах магадлалтай байна. Энэ нь Хятад Улс дангаараа 90 сая ажилтнаа цэвэр алдана гэсэн ?г.
З??н Азид насжилт ийнх?? хурдацтай ?с?ж цар х?рээгээ тэлж байгаа нь бодлогын зохицуулалтыг сорьж улмаар эдийн засаг ба т?с?в х?р?нгийн дарамт, нийгмийн эрсдэлийг улам нэмэгд??лж байна. Шинэчлэл хийхг?й бол тус б?с нутагт зарцуулж буй тэтгэврийн нийт зардал 2070 гэхэд дотоодын нийт б?тээгдэх??ний 8-10 хувиар нэмэгдэх т?л?втэй байна. ?н??дрийн байдлаар З??н Азийн ихэнх орнуудын эр??л мэндийн тогтолцоо нь 2030 он гэхэд нийт ?вчний 85 орчим хувийг эзлэх магадлалтай хорт хавдар, з?рхний ?вчин, чихрийн шижин болон бусад архаг ?вчин гэх мэт ?нд?р наслалттай холбоотой эр??л мэндийн зарцуулалтанд бэлэн бус байна. Т??нчлэн ?мн?х ?еийнхэн шиг гэр б?лийн бусад гиш??дээс зохих дэмжлэг туслалцаа авах магадлал ?н??дрийн ?нд?р настангуудын хувьд бага байна.
“З??н Ази, Номхон Далайн Орнууд бидний ?мн? харж байгааг?й х?н ам з?йн хамгийн огцом ??рчл?лтийн шилжилтийн ?еийг туулж байна. Тус б?сийн х?гжиж буй ихэнх орнуудад х?м??с эд х?р?нг?тэй, баян болохоосоо ?мн? ?нд?р наслах эрсдэл тулгараад байна. Насжилтийн асар хурдацтай ?с?лтийг удирдан зохицуулах асуудал нь з?вх?н ?нд?р настай х?м??сийн асуудал биш б?г??д х??хдийн халамж хамгаалал, боловсрол, эр??л мэндийн ?йлчилгээ, тэтгэвэр, урт хугацааны асрамж халамж гэх мэт олон салбарт б?тцийн шинэчлэл хийх замаар х?д?лм?рийн зах зээлд ажиллах х?чний оролцоог нэмэгд??лж эр??л амьжиргааны хэв маягийг х?х??лэн дэмжих х?ний б?хий л амьдралын туршид хэрэгж??лэх цогц бодлогын арга хэмжээ авахыг шаардаж байна” гэж Дэлхийн Банкны З??н Ази, Номхон Далайн Б?сийн Дэд Ер?нхийл?гч Аксел ван Троценбург хэлэв.
Тус тайланд тус б?с нутгийн эдийн засгийн ?с?лтийн х?д?лг?х х?чин з?йлс, т?рийн т?свийн зарцуулалтын хэв маягт насжилт хэрхэн н?л??лж болохыг судлан шинжилжээ. Х?н ам з?йн ?в?рм?ц онцлогтой улс орнууд х?д?лм?рийн зах зээл, нийгмийн хамгааллын тогтолцоо, эр??л мэнд, урт хугацааны халамжийн тулгамдсан асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэж буй ?н??гийн бодлогыг шинжлэн д?гнэж холбогдох з?вл?мж??дийг санал болгосон байна. Т??нчлэн тус б?сэд ?н??гийн ?нд?р настангууд хэрхэн амьдарч, ажиллаж, тэтгэвэрт гарч байгаа талаар ?г??лжээ.
З??н Азид насжилт ийнх?? огцом ?с?ж байгаа нь нэг талаар с??лийн арван жилийн хугацаанд тус б?сийн эдийн засаг асар хурдацтай х?гжс?нтэй холбоотой гэж тайланд дурджээ. ?нд?р орлогой, боловсролын т?вшин сайтан н?хц?лд хувь х?ний насжилт уртасдаг, улмаар т?р?лтийн хувь хэмжээ буурч, х?н амын н?х?н ?ржих?йн ?з??лэлт багатай улс орны тоо олширсоор байна. Иймд 2010 онд хамгийн ?нд?р насжилттай 25 улс тутмын нэг нь З??н Азийн улс байсан бол 2060 он гэхэд дэлхийн хамгийн ?нд?р насжилттай таван улс тутмын нэг нь З??н Азийн улс байх т?л?втэй байна.
Насжилтын ?с?лтийн хурд улс орон б?рт харилцан адилг?й байдаг. Х?гжинг?й орнуудад тухайлбал Япон, Сингапур, ?мн?д Солонгост нийт х?н амын 14 ба т??нээс дээш хувь нь 65-аас дээш насны “давуу талтай настангууд” бол харьцангуй залуу, ядуу буурай орнууд болох тухайлбал Камбочи, Лаос, Папуа Нью Гвиней зэрэг орнуудад х?н амын з?вх?н 4 хувь нь 65-аас дээш насны иргэд байдаг боловч тэдний насжилт 20-30 жилийн дараа гэхэд асар хурдацтай ?сч уртсах т?л?втэй. Хятад, Тайланл, Вьетнам зэрэг дунд орлоготой х?гжиж буй улс орнуудад х?н амын насжилт хэдийн ?сс?н т?дийг?й насжилтийг хэрхэн зохицуулж удирдах талаар хамгийн тулгамдсан асуудалтай улс орнууд болоод байна.
“З??н Ази, Номхон Далайн орнуудын эдийн засгийн тогтвортой х?гжлийг хангахын зэрэгцээ х?н амын насжилтыг удирдах боломжтой боловч ??ний тулд бодлогын хатуу шийдвэр гаргаж ажилчид, ажил олгогчид, нийгэмд б?хэлдээ зан байдлын ??рчл?лт хийх зайлшг?й шаардлагатай. Б?сийн х?н ам з?йн болон эпидиомологийн шилжилтийн ?йл явц тэтгэвэр, эр??л мэндийн ?йлчилгээ болон х?д?лм?рийн зах зээлийн талаар идэвхтэй бодлого баримтлахыг шаардаж байна” гэж Дэлхийн Банкны З??н Ази, Номхон Далайн Б?сийн Тэрг??лэх Эдийн Засагч Судхир Шетти хэлэв.
З??н Ази нь насжилтын асуудлыг шийдвэрлэхэд хэд хэдэн давуу талтай. З??н Азичууд бусад б?сийн улс орнуудтай харьцуулбал одоогийн байдлаар ил?? удаан хугацаагаар ажиллаж х?д?лм?рл?д?г. Т??нчлэн б?х насны х?м??сийн хадгаламжийн хувь хэмжээ ?нд?р, боловсролын салбар дахь ололт амжилт хурдацтай ?с?ж байгаа, ц??н тооны ?нд?р зардалтай уламжлалт халамжийн х?т?лб?р б?хий нийгмийн хамгааллын тогтолцоо гэх мэт давуу талууд бий.
“Х?н ам з?й бол х?гжлийн х?чирхэг х?д?лг?гч х?чин з?йл боловч хувь тавилан биш юм. Бодлогын ямар сонголт хийхээс шалтгаалан засгийн газар нийгэмд тулгараад буй насжилтын огцом ?с?лтийг зохицуулах, эр??л, б?тээлч насжилтыг дэмжихэд туслах боломжтой” гэж тайлангийн тэрг??лэх зохиогч Филип Окифе хэлэв.
Тайланд шинэчлэлийн хэд хэдэн чухал з?вл?мжийг санал болгожээ. ??нд:
- Япон, Малайз, Фижи зэрэг нийгмийн асар их ялгаатай улс орнууд ялангуяа х??хэд асарч хамгаалах ?йлчилгээнд шинэчлэл хийх замаар х?д?лм?рийн зах зээлд ил?? олон эмэгтэйч??дийг ажиллах х?чний эгнээнд элсэхийг х?х??лэн дэмжих боломжтой. Харин Хятад, Вьетнам, Тайланд зэрэг улс орнуудад зарим ажилчид, ялангуяа хот суурин газрын эмэгтэйч??д хэтэрхий эрт тэтгэвэрт гарах х?ш??рэг болж буй тэтгэврийн тогтолцооны урамшууллыг байхг?й болгож болно. ?мн?д Солонгос, Япон зэрэг эдийн засгийн хувьд х?гжинг?й улс орны хувьд гадны залуу ажиллах х?чийг татахын тулд ?нд?р насжилттай ажиллах х?ч б?хий х?д?лм?рийн зах зээлээ нээлттэй болгох боломжтой. Орлогын ямар ч т?вшни улс орнуудын хувьд боловсролын т?вшинг дээшл??лэх, насан туршийн боловсролыг дэмжих замаар ажиллах х?чний чанарыг сайжруулахад анхаарлаа хандуулах нь чухал.
- Тус тайланд З??н Азийн х?гжиж буй орнууд тэтгэврийн насыг аажим нэмэгд??лэх замаар одоогийн тэтгэвэрийн тогтолцоогоо шинэчлэх алхамуудыг хийж хэрэгж??лэх шаардлагатай байгааг з?вл?жээ. Ийнх?? шинэчлэл хийснээр албан бус салбарт ажиллаж буй иргэдийг одоогийн байдлаар хамрагдалт муу байгаа тэтгэврийн хамрагдалтанд нэмж оруулах боломж б?рдэнэ. Харин харьцангуй залуу х?н амтай улс орны хувьд ирээд?йд х?н амын насжилт огцом ?с?х хандлагатай гэдгийг харгалзан тэтгэврийн тогтвортой тогтолцоог буй болгох асуудлыг засгийн газруудад з?вл?с?н байна.
- Санх??гийн тогтвортой арга замаар эр??л мэнл, урт хугацааны асрамж хамгааллын тогтолцоог бий болгох зайлшг?й шаардлагыг хангахын тулд эмнэлэг-т?втэй асрамж хамгааллаас анхан шатны асрамж хамгаалал ил?? т?вл?рс?н эр??л мэндийн тогтолцоонд шилжиж, т?р?л б?рийн архаг ?вчинтэй ?вчт?нийг ?р д?нтэй асран хамгаалах менежментийг дэмжих хэрэгтэйг тайланд з?вл?жээ. Б?тцийн энэ ??рчл?лт нь эм з?й ба технологийн худалдаа, худалдан авах ?йл ажиллагааг ??рчилж, эр??л мэндийн ?йлчилгээ ?з??лэгчид т?лб?р тооцоогоо хэрхэн авч байх явцыг шинэчлэхийг шаардана. Т??нчлэн сайн чанартай анхан шатны асрамж хамгааллын ?йлчилгээ ?з??лэх эр??л мэндийн шинэ ажиллах х?чин бий болгохыг шаардах болно. Урт хугацаанд асран халамжлах ?йл ажиллагаанд тулгарах гол бэрхшээл бол олон нийтийн болон ?рх?д суурилсан аргыг гэр б?лийн дэмжлэг туслалцаатай хослуулсан зохих загварыг боловсруулж бий болгоход оршино.
