Washington, ngày 10/6/2014 – Các n??c ?ang phát tri?n s? ch?ng ki?n m?t t? l? t?ng tr??ng ?áng th?t v?ng trong n?m nay vì lí do t?ng tr??ng kém trong qu? 1/2014 ?? làm ch?m quá trình ph?c h?i kinh t?, theo báo cáo Tri?n v?ng kinh t? toàn c?u (Global Economic Prospects hay GEP) v?a ???c Ng?n hàng Th? gi?i c?ng b? h?m nay.
Th?i ti?t kh?ng thu?n t?i M?, kh?ng ho?ng Ucraina, quá trình tái c?n ??i t?i Trung Qu?c, b?t ?n chính tr? t?i m?t s? n??c thu nh?p trung bình, t?c ?? tái c? c?u ch?m ch?p và h?n ch? n?ng l?c ?? kéo t? l? t?ng tr??ng các n??c ?ang phát tri?n xu?ng d??i m?c 5% trong n?m th? 3 liên ti?p.
“T? l? t?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n v?n ? m?c th?p ?? kh?ng t?o ?? s? vi?c làm c?n thi?t ?? c?i thi?n cu?c s?ng c?a 40% s? ng??i thu?c di?n nghèo nh?t”, Ch? t?ch Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i, ?ng Jim Yong Kim 苍ó颈. “Các n??c c?n ph?i t?ng t?c và ??u t? nhi?u h?n n?a vào quá trình tái c? c?u trong n??c thì m?i có th? hoàn thành m?c tiêu t?ng tr??ng kinh t? t?ng th? và ?? m?c xoá nghèo cùng c?c ngay trong th? h? hi?n t?i”.
Ng?n hàng Th? gi?i ?? h? th?p m?c d? báo t?ng tr??ng kinh t? các n??c ?ang phát tri?n xu?ng 4,8% cho n?m nay trong khi m?c d? báo ??a ra h?i tháng 1/2014 là 5,3%. Các d?u hi?u cho th?y m?c t?ng tr??ng s? ??t 5,4% n?m 2015 và 5,5% n?m 2016. D? báo Trung Qu?c s? ??t m?c t?ng tr??ng 7,6% n?m nay nh?ng ?i?u ?ó còn tu? thu?c vào k?t qu? quá trình tái c?n ??i. M?t k?t c?c h? cánh c?ng s? tác ??ng m?nh lên khu v?c ch?u ?.
M?c dù k?t qu? t?ng tr??ng qu? 1 t?i M? còn y?u nh?ng các n??c thu nh?p cao ?ang trong ti?n trình l?y l?i ?à ph?c h?i t?t. D? ki?n các n?n kinh t? này s? t?ng tr??ng 1,9% trong n?m nay, và t?ng lên 2,4% và 2,5% trong các n?m 2015 và 2016. Khu v?c ch?u ?u s? ??t m?c tiêu t?ng tr??ng 1,1% n?m nay, còn n?n kinh t? M? s? t?ng tr??ng 2,1% do n?n kinh t? b? co c?m b?i th?i ti?t x?u trong qu? 1 trong khi m?c d? báo ??a ra h?i ??u n?m là 2,8%.
N?n kinh t? toàn c?u s? l?y l?i ?à t?ng tr??ng t? nay ??n cu?i n?m và n?ng m?c t?ng tr??ng c? n?m lên 2,8% và ??t m?c 3,4% và 3,5% trong các n?m 2015 và 2016 (1). Các n??c thu nh?p cao s? ?óng góp ph?n n?a m?c t?ng tr??ng trong các n?m 2015 và 2016 trong khi con s? này n?m 2013 là d??i 40%.
Các n??c thu nh?p cao t?ng t?c t?ng tr??ng s? t?o ??ng l?c quan tr?ng cho các n??c ?ang phát tri?n. Trong vòng 3 n?m t?i các n?n kinh t? thu nh?p cao s? ?óng góp m?t l??ng c?u t??ng ???ng 6,3 nghìn t? ??-la; ??y là m?c t?ng ?áng k? so v?i 3,9 nghìn t? ??-la trong kho?ng th?i gian 3 n?m tr??c ??y và con s? này c?ng l?n h?n so v?i t?ng c?u d? tính c?a các n??c ?ang phát tri?n.
R?i ro tài chính ng?n h?n ?? gi?m b?t, m?t ph?n b?i r?i ro x?u ?? kh?ng g?y b?t ?n nghiêm tr?ng và m?t ph?n do các bi?n pháp ?i?u ch?nh kinh t? g?n ??y ?? góp ph?n gi?m b?t m?c ?? t?n th??ng. Th?m h?t tài kho?n v?ng lai m?t s? n?n kinh t? b? tác ??ng n?ng n? nh?t trong n?m 2013 và ??u n?m 2014 ?? thuyên gi?m và dòng v?n ch?y ??n các n??c ?ang phát tri?n ?? ??o ng??c. L?i trái phi?u t?i các n??c ?ang phát tri?n ?? gi?m và th? tr??ng ch?ng khoán ?? h?i ph?c, và t?i m?t vài n??c ?? h?i ph?c v??t m?c ??u n?m, tuy còn th?p h?n các n?m tr??c.
Th? tr??ng v?n còn b?t ?n và các ??n ?oán v? th?i ?i?m c?ng nh? m?c ?? thay ??i chính sách v? m? t?i các n??c thu nh?p cao có th? d?n ??n m?t lo?t b?t ?n m?i. M?c ?? t?n th??ng c?ng duy trì ? m?c cao t?i các n??c v?a có t? l? l?m phát cao, v?a b? th?m h?t tài kho?n v?ng lai (Bra-xin, Nam Phi, Th? Nh? K?). V?n ?? ? ??y là vi?c n?i l?ng ?i?u ki?n tài chính qu?c t? v?a r?i s? kéo theo t?ng tr??ng tín d?ng, t?ng th?m h?t tài kho?n v?ng lai và t?ng m?c ?? t?n th??ng.
“Tình hình tài chính t?i các n?n kinh t? ?? c?i thi?n. Ngo?i tr? Trung Qu?c và Nga, th? tr??ng ch?ng khoán t?i các th? tr??ng m?i n?i ho?t ??ng t?t, nh?t là t?i ?n ?? và In-??-nê-xia. Nh?ng v?n ?? v?n ch?a ???c gi?i quy?t tri?t ??. V?n c?n ph?i t? t? si?t ch?t chính sách tài khóa và c?i cách c? c?u nh?m kh?i ph?c hi?n tr?ng tài khóa nh? n?m 2008, th?i ?i?m tr??c khi b? phá v? b?i cu?c kh?ng ho?ng tài chính. Nói tóm l?i, ??y chính là lúc c?n chu?n b? s?n sàng cho cu?c kh?ng ho?ng l?n t?i”, ?ng Kaushik Basu, Phó Ch? t?ch, Chuyên gia Kinh t? tr??ng c?a Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i nh?n ??nh.
Ng?n sách qu?c gia t?i các n??c ?ang phát tri?n b? tàn phá n?ng n? k? t? n?m 2007. T?i g?n m?t n?a các n??c này th?m h?t chi tiêu chính ph? ?? v??t m?c 3% GDP và t? l? n? so v?i GDP c?ng ?? t?ng trên 10 ?i?m ph?n tr?m k? t? 2007. Các n??c còn b? th?m h?t l?n c?n th?t ch?t chính sách tài khóa, trong ?ó ph?i k? ??n Ga-na, Kê-nia, ?n ??, Ma-lai-xia và Nam Phi.
Ngoài ra, ch??ng trình tái c? c?u b? d?ng l?i t?i m?t s? n??c ?ang phát tri?n c?ng c?n ???c kh?i ??ng l?i nh?m duy trì t?ng tr??ng nhanh.
“V?n ?? chính là ph?i chi tiêu kh?n ngoan h?n thay vì chi tiêu nhi?u h?n. Nh?ng nút th?t h?n ch? trong ngành n?ng l??ng, c? s? h? t?ng, th? tr??ng lao ??ng và m?i tr??ng kinh doanh t?i nhi?u n?n kinh t? l?n thu?c nhóm thu nh?p trung bình ?? c?n tr? t?c ?? t?ng tr??ng GDP và t?ng n?ng su?t lao ??ng. C?i cách chính sách tr? giá có th? t?o thêm ngu?n ti?n ph?c v? n?ng cao ch?t l??ng ??u t? c?ng nh?m t?ng c??ng ngu?n v?n con ng??i và c? s? h? t?ng,” ?ng Andrew Burns, tác gi? chính b?n báo cáo phát bi?u.
?i?m tình hình các khu v?c:
T?i ??ng ? Thái Bình D??ng n?m 2013 ti?p t?c là m?t n?m t?ng tr??ng v?a ph?i, ch? y?u do các n??c th?c hi?n ?i?u ch?nh nh?m gi?m m?t c?n ??i ?? tích t? nhi?u n?m g?y ra b?i t?ng tr??ng d?a trên tín d?ng. Các bi?n pháp ?i?u ch?nh v?n ti?p t?c trong n?m 2014 trong ?ó t?ng tr??ng tín d?ng ?? gi?m xu?ng t? m?c hai con s? tr??c ??y, nh?t là t?i Trung Qu?c, Ma-lai-xia và In-??-nê-xia. D? ?oán m?c t?ng tr??ng toàn vùng s? gi?m nh? t? 7,2% n?m 2013 xu?ng 7,0% n?m 2016—kho?ng 2 ?i?m ph?n tr?m th?p h?n th?i k? bùng n? tr??c kh?ng ho?ng, nh?ng ??y là m?c t?ng tr??ng t??ng x?ng v?i ti?m n?ng. T?ng tr??ng Trung Qu?c d? ?oán s? gi?m nh? t? 7,6% n?m 2014 xu?ng m?c 7,4% n?m 2016 ph?n ánh quá trình tái c?n ??i ti?p di?n. T?ng tr??ng toàn khu v?c (tr? Trung Qu?c) d? ?oán s? t?ng t? 5,0% n?m nay lên 5,5% n?m 2016 nh? vào m?c c?u bên ngoài t?ng, gi?m b?t ?n chính tr? t?i Thái Lan và gi?m các bi?n pháp ?i?u ch?nh c? c?u t?i các n??c khác.
Các n??c ?ang phát tri?n Ch?u ?u và Trung ? s? duy trì t?ng tr??ng nh? trong quí 1/2014. M?c dù có b? ?nh h??ng ??i chút t? b?t ?n tài chính và tình hình t?i Ucraina. S?n l??ng c?ng nghi?p t?ng nhanh do t?ng xu?t kh?u sang khu v?c ch?u ?u. T?ng tr??ng khu v?c Trung ? b? gi?m n?m 2014 do ?nh h??ng c?a m?c ?? t?ng tr??ng s?t gi?m nhi?u t?i Nga (??i tác th??ng m?i và ngu?n ki?u h?i chính), giá kim lo?i và khoáng ch?t gi?m, và n?ng l?c trong n??c h?n ch?. Nhìn chung, tình hình t?i Ucraina ?? c?t ?i m?t 1 ?i?m ph?n tr?m t?ng tr??ng c?a các n??c thu nh?p th?p và thu nh?p trung bình trong khu v?c. Khi tác ??ng này gi?m ?i, s?n l??ng d? ki?n s? t?ng t? m?c 2,4% n?m 2014 (n?m 2013 là 3,6%) lên 3,7% và 4,0% n?m 2015 và 2016. T?ng tr??ng t?i Nga, hi?n ?? là m?t n??c thu nh?p cao, s? ch? t?ng 0,5% n?m 2014 và 1,5% và 2,2% trong các n?m 2015 và 2016.
Khu v?c M? La tinh và Ca-ri-bê t?ng tr??ng kém do giá hàng hóa ?n ??nh ho?c b? gi?m, do n?n kinh t? M? ?i xu?ng trong quí 1/2014 và do các thách th?c trong n??c. Các y?u kém trong khu v?c v?n ti?p di?n t? n?m 2013, ch? y?u do tình hình xu?t kh?u hàng hóa c?a m?t s? n??c. S? li?u quí 1 c?a ?c-hen-ti-na, Bra-xin, Mê-hi-c? và Pê-ru cho th?y t?ng tr??ng kém, ph?n ánh hàng lo?t các y?u t? nh? GDP s?t gi?m t?i M? do ?nh h??ng th?i ti?t, t?ng thu? t?i Mê-hi-c? và t?ng tr??ng ch?m l?i t?i Trung Qu?c. Ng??c l?i, các n??c nh? B?-li-via và Panama d? ?oán s? t?ng tr??ng trên 5% n?m nay. D? ?oán xu?t kh?u toàn vùng, bao g?m c? doanh thu du l?ch vùng Ca-ri-bê s? t?ng nh? vào t?ng tr??ng m?nh t?i các n??c phát tri?n và t?ng c??ng n?ng l?c c?nh tranh sau khi ??ng ti?n m?t giá. K?t h?p v?i t?ng tr??ng ??u t? m?nh khu v?c ven bi?n Thái Bình D??ng phía Nam M?, và dòng v?n ch?y vào khu v?c s? v??t qua ???c các y?u kém trong quí 1 và ??c ??t m?c t?ng khiêm t?n 1,9% GDP n?m 2014, và t?ng lên 2,9% và 3,5% n?m 2015 và 2016. Bra-xin, n?n kinh t? l?n nh?t khu v?c, d? ?oán s? t?ng th?p h?n m?c d? ?oán, ??t kho?ng 1,5% n?m nay và t?ng lên 2,7% và 3,1% n?m 2015 và 2016.
T? l? t?ng tr??ng các n??c ?ang phát tri?n khu v?c Trung ??ng và B?c Phi d? ?oán s? t?ng d?n nh?ng v?n ? m?c th?p trong k? d? báo sau khi b? suy gi?m 0,1% n?m 2013. N?n kinh t? t?i các n??c nh?p kh?u d?u m? ?ang ?n ??nh. Xu?t kh?u t?i m?t s? n??c ??a Trung H?i t?ng tr? l?i do khu v?c ch?u ?u ph?c h?i. Trong khi ho?t ??ng kinh t? t?i Ai-c?p ?? t?ng tr? l?i thì xung ??t t?i Xi-ri l?i ?ang ?nh h??ng t?i n?n kinh t?, xu?t kh?u và ni?m tin t?i Li-b?ng. S?n l??ng t?i các n??c xu?t kh?u d?u l?a trong vùng cho th?y d?u hi?u t?ng tr? l?i sau khi b? gi?m sút trong th?i k? tr??c ??y, nh?t là t?i Ir?c. Tuy v?y, t?ng s?n l??ng v?n th?p h?n m?c trung bình n?m 2013. Tri?n v?ng kinh t? toàn vùng b? bao ph? b?i m?t s? b?t ?n và ph? thu?c vào m?t lo?t các r?i ro trong n??c nh? b?t ?n chính tr? và b?t ?n chính sách. T? l? t?ng tr??ng các n??c ?ang phát tri?n trong khu v?c d? ?oán s? c?i thi?n d?n t? 1,9% n?m 2014 lên 3,6% và 3,5% n?m 2015 và 2016 nh? t?ng s?n l??ng d?u m? t?i các n??c s?n xu?t d?u và ph?c h?i nh? t?i các n??c nh?p kh?u d?u.
T?ng tr??ng GDP t?i Nam ? ?? gi?m xu?ng m?c 4,7% tính theo giá th? tr??ng n?m 2013 (kém 2,6 ?i?m ph?n tr?m so v?i m?c trung bình giai ?o?n 2003-12). ?i?u ?ó ph?n ánh m?c ?? gi?m sút c?ng nghi?p ch? tác và gi?m m?nh ??u t? t?i ?n ??. D? tính t?ng tr??ng t?i Pa-kix-tan s? ?n ??nh m?c dù th?t ch?t tài khóa, nh?ng m?c này v?n còn th?p h?n nhi?u so v?i m?c trung bình toàn khu v?c do b? ?nh h??ng c?a ngu?n cung n?ng l??ng và tình hình an ninh kém. N?u t?ng tr??ng toàn c?u t?ng và ho?t ??ng c?ng nghi?p t?ng nh? s? giúp n?ng m?c t?ng tr??ng khu v?c Nam ? lên 5,3% n?m 2014, 5,9% n?m 2015 và 6,3% n?m 2016. H?u h?t t?ng tr??ng t?p trung t?i ?n ?? nh? t?ng ??u t? n?i ??a và t?ng m?c c?u toàn c?u. Phép d? ?oán trên ??y d?a trên gi? ??nh r?ng c?i cách s? ???c th?c hi?n d?n ??n g? b? h?n ch? t? phía cung (nh?t là trong ngành n?ng l??ng và h? t?ng c? s?), giúp n?ng cao n?ng su?t lao ??ng, ti?p t?c c?ng c? chính sách tài khóa và duy trì l?p tr??ng chính sách ti?n t? ?áng tin c?y. T?ng tr??ng t?i ?n ?? d? tính ??t 5,5% trong n?m tài chính 2014-15, 6,3% n?m tài chính 2015-16 và 6,6% n?m tài chính 2016-17.
T?i khu v?c Ch?u Phi H? Xahara c?u n?i ??a ?? giúp GDP t?ng tr??ng 4,7% n?m 2013 t? m?c 3,7% trong n?m tr??c ?ó. T?ng t?ng tr??ng toàn vùng b? kìm l?i ? m?c th?p 1,9% t?i Nam Phi do b? ?nh h??ng c?a h?n ch? c? c?u, quan h? lao ??ng c?ng th?ng và m?c ?? lòng tin c?a ng??i tiêu dùng và gi?i ??u t? th?p. N?u kh?ng k? Nam Phi, m?c t?ng tr??ng GDP trung bình toàn khu v?c n?m 2013 là 6,0%. Th?m h?t tài khóa và th?m h?t tài kho?n v?ng lai gia t?ng t?i các n??c trong vùng ph?n ánh m?c chi tiêu cao c?a chính ph?, giá hàng hóa s?t gi?m và kim ng?ch nh?p kh?u t?ng m?nh. Tri?n v?ng trung h?n ??i v?i toàn vùng v?n tích c?c v?i m?c t?ng tr??ng d? tính là 4,7% n?m 2014, sau ?ó t?ng lên 5,1% trong các n?m 2015 và 2016. Có ???c nh? v?y là nh? m?c c?u bên ngoài t?ng, ??u t? vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, c? s? h? t?ng, và s?n xu?t n?ng nghi?p. D? tính khu v?c ??ng Phi s? t?ng tr??ng m?nh do n??c ngoài t?ng c??ng ??u t? vào khai thác khí ??t t? nhiên t?i Tanzania, và Uganda và Kê-nia b?t ??u ?i vào khai thác d?u m?. Nam Phi s? t?ng tr??ng kém, ?ng-g?-la s? c?i thi?n ??i chút và Ni-giê-ria, n?n kinh t? l?n nh?t trong khu v?c, s? t?ng tr??ng m?nh.
---
(1) N?u tính theo giá tr? s?c mua PPP n?m 2010 thì m?c t?ng tr??ng d? báo các n?m 2014, 2015 và 2016 s? l?n l??t là 3,4%, 4,0% và 4,2%
